Κάτω από πλατάνους.

Η μεγάλη ιδέα σε νέα σχήματα: Επεκτατική πορεία της χώρας μέσα στην ίδια τη χώρα. Μια μεγαλοϊδεατική πολιτική που να είναι ικανή να διπλασιάσει και να τριπλασιάσει την Ελλάδα, αν αξιοποιήσει αυτή την ίδια την Ελλάδα. Εύρεση των πηγών χωρίς να βγούμε από τη μεθόριό μας. Για ιδανικά ψάχνει η ηγεσία. Το ιδανικό όμως είναι έτοιμο και μας περιμένει. Ποιο ιδανικό καλύτερο απ΄ το να γνωρίζουμε τον τόπο μας και ν΄αρμέξουμε από τους μαστούς του; Έχει τόσες ανεκμετάλλευτες φλέβες… Δεν είναι ευνοϊκότερες οι συνθήκες για τους Ελβετούς, που ξέρουν όμως αυτοί να βγάζουν ζουμί από το βράχο.

Σκέψεις που κάνω κάτω από τους πλάτανους της Άνω Στενής. Που να την ξέρετε; Ελάτε, να κάνουμε μαζί τις ασκήσεις μας στο μάθημα της τουριστικής γεωγραφίας.

Καινούρια κατάκτηση. Μια κουκίδα ακόμη στο χάρτη μας. Τι ωφελούσε που υπήρχε και πρώτα, όταν δεν ήταν γνωστή παρά μόνο στο θεό και σε μια χούφτα κατοίκους; Τώρα πάει να γίνει απόκτημα πανελλήνιο. Και να την έχουνε μέσα στα πόδια μας… Ανακάλυψη της τελευταίας εξαετίας. Δοξασμένο το όνομα του Κυρίου, η σκαπάνη του αρχαιολόγου δεν πρόκειται να φέρει στην επιφάνεια μαρμάρινους θησαυρούς. Μας φτάνουν αυτοί που έχουμε. Ας υπάρχουν και μερικά σημεία που η ιστορία δεν βγαίνει από το μακρινό παρελθόν, αλλά είναι το νωπό ρωμέικο.

Σε απόσταση τριών ωρών από την Αθήνα, ακόμα και όταν δε διαθέτετε δική σας κούρσα. Κάθε ώρα και λεωφορείο. Πυκνή η συγκοινωνία και με το σιδηρόδρομο που, καθώς απέκτησε διπλή γραμμή ως τη Χαλκίδα, καλύπτει σε μιάμιση ώρα την απόσταση για την οποία πριν από λίγους μήνες ήθελες τρεις. Προσθέστε και μία ώρα το πολύ για τα τριάντα δύο χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα στη Στενή και βρίσκεσθε στην πλαγιά της Δίρφυς.

Πράσινος κόσμος. Όταν δε μιλούμε για πράσινο, δεν εννοούμε το πεύκο, πυρακτωμένη βελόνα, που είναι παρωδία δέντρου. Εδώ είστε στην επικράτεια του πλάτανου. Κοντά σ΄ αυτόν το πεύκο μικραίνει, ταπεινώνεται, όσο δε ανεβαίνετε προς τα ύψη του βουνού παραδίνει σιγά σιγά τη θέση στο έλατο και εκμηδενίζεται.

Πριν όμως φτάσετε στα υψηλά στρώματα του όρους με την απόλυτη επικράτηση των ελάτων, θα μείνετε στην πράσινη πολιτεία που επέτυχε ότι δεν κατόρθωσαν να επιτύχουν οι ανθρώπινες κοινωνίες: τη συνύπαρξη. Όχι απλώς ανοχή, αλλά και περίπτυξη. Η ζούγκλα όπου τα κλαδιά των δένδρων αγκαλιάζουν το ένα το άλλο και όλα μαζί αποτελούν το σκιερό και αδιαπέραστο σύνολο.

Δεν υπάρχει δέντρο που ν΄απουσιάζει από τη διαρκή έκθεση. Ευωδιάζουν οι αρωματικοί θάμνοι. Πλήθος τα οπωροφόρα. Απλώνετε το χέρι και κόβετε βύσσινα, χτυπάτε με το ραβδί σας και λούζεσθε με μούρα, κορόμηλα, βερίκοκα, κεράσια. Δάση από καστανιές, καρυδιές, μηλιές. Κυρίαρχος όμως ο πλάτανος. Πηγή δροσιάς και τόσο δεμένος με τη σύγχρονη ιστορία. Γύρω σε πλατάνους τα πανηγύρια. Στα κλωνάρια των πλατάνων οι απαγχονισμοί των αγωνιστών του έθνους. Στον πλάτανο του χωριού οι τοιχοκολλήσεις. Ο αγαπημένος του χωριού. Αφού του στέλνουν χαιρετισμούς οι ξενιτεμένοι: «Χαιρέτα μου τον πλάτανο».

Πλάτανοι που κρύβουν τον ουρανό στη Στενή.

Το νερό που κυλά στο ρέμα το μάννα τους. Ένα ρέμα που δεν ξέρει περιόδους ξηρασίας. Δεν ξέρει τι θα πει «ενός λεπτού σιγή». Μερόνυχτα, χειμώνα καλοκαίρι, η υγρή του κιθάρα με τις υδάτινες χορδές  αποτελεί την υπόκρουση του ύπνου και του ξύπνου των Στενιωτών.

Βιάζεστε να φύγετε; Που θα βρείτε καλύτερα; Μείνετε καμιά μέρα ακόμα, να χορτάσετε αυτά που δεν χορταίνονται: Πράσινο, δροσιά, άρωμα και γαλήνη.

Π. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

ΤΟ ΒΗΜΑ

ΤΡΙΤΗ 27 ΙΟΥΝΙΟΥ 1967